AYVALITOHMA ÇAYI HAVZASI AŞAĞI ÇIĞIRININ JEOMORFOLOJİSİ

Ayvalıtohma Çayı Havzası, Fırat Nehri’nin batıdaki kollarından olan Tohma Çayı’nın alt havzası durumundadır. Darende- Hekimhan (Malatya) Gürün, Kangal (Sivas) arasında kalan çalışma alanının jeomorfolojik özellikleri saha çalışmaları ve sentetik yüzeyler üzerinde yapılan analizler çerçevesinde belirlenmiştir. Çalışma alanı genel olarak Uzunyayla Platosu ile Malatya Havzası akarsularla derin bir şekilde yarılmış platolardan oluşmaktadır. Havzanın batısındaki Köroğlu, doğusundaki Akbabaçalı, güneyindeki Cuma Dağı gibi dağ sıraları ise bu platolar yumuşak sırtlar halinde yükselmektedir. Çayı, açtığı dar boğaz kanyon vadilerle, Uzunyayla, Ayvalı-Kuluncak, Darende-Balaban depresyonlarını birbirine bağlamaktadır. Darende, Kuluncak dolaylarında tipik görülen karstik temele gömülen kanyonlar, boyunca gelişen taşkın ovalarının oluşumunda önemli yerel kaide seviyeyi rolü üstlenirler. merkezini oluşturan Ayvalı-Kuluncak Depresyonu Oligosen’de gelişmiş arası havza özelliği taşımaktadır. depolanan aşınım direnci düşük çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı detritikler havzada en fazla erozyona uğrayan alanları ortaya çıkarmışlardır. Bu dirençsiz kayalar neden olurken, dağlık plato sahalarındaki kalın kireçtaşı istifleri özellikle 1700-2100 m aralığında şekillerin gelişmesine sebep olmuştur.